Kapitaalgoederen in de openbare ruimte

Algemeen
Tot de kapitaalgoederen in de openbare ruimte rekenen we onder andere de wegen, civiele werken, openbare verlichting, riolering, het water en het groen in de stad. Kapitaalgoederen kennen kosten voor afschrijving en voor onderhoud. Voor kapitaalgoederen in de openbare ruimte hanteren wij afschrijvingstermijnen, op basis van de technische levensduur. Met het onderhoud van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte is een substantieel deel van de begroting gemoeid. Onderhoud bestaat uit dagelijks onderhoud, groot onderhoud, technische vervanging en renovatie. We streven ernaar om werkzaamheden in de openbare ruimte zoveel mogelijk integraal uit te voeren; dit betekent zoveel mogelijk in samenspraak met de omgeving.

Gedifferentieerd beheer openbare ruimte
Beleidskader: Begin 2013 is de beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte’ vastgesteld. Deze nota gaat niet meer uit van “A en B – onderhoudsniveaus” maar van één basisniveau; “het Marikenniveau.” Het Marikenniveau voldoet aan de wettelijke kaders van de gemeente- en wegenwet. Voor een aantal beheeronderdelen durven we echter een strikte technische normstelling los te laten en  de grens op te zoeken van wat technisch aanvaardbaar blijft en voor bewoners acceptabel is. Dit geeft de ruimte om extra accenten te leggen op die plekken die belangrijk zijn voor bewoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen of voor gemeente-breed algemene belang. Voor een aantal beheeronderdelen blijft de technische norm leidend, zoals bij asfaltwegen, omdat een lager niveau van onderhoud onevenredig negatieve financiële consequenties geeft in de toekomst. We streven naar maximale invloed in dit proces voor bewoners, bijvoorbeeld door het ter beschikking stellen van wijkbudgetten voor de gewenste accenten.

Areaalmutaties
Het aantal woningen van Nijmegen groeit en ook de hoeveelheid openbare ruimte neemt voortdurend toe. Dit brengt veranderende beheerkosten met zich mee. Areaaluitbreiding, functieverandering van de openbare ruimte en de hieruit voortvloeiende hogere beheerkosten worden structureel in de begroting opgenomen. Een proportionele aanpassing van het beheerbudget is nodig om onze stad te beheren en onderhouden zoals we voor ogen hebben, ook in de inrichting en ontwikkeling van nieuwe gebieden. Voor iedere woning die wordt opgeleverd, nemen we vanaf 2012 een bedrag voor beheer en onderhoud op in de begroting. Als onderdeel van de reguliere cyclus van begroten en verantwoorden beoordelen we periodiek of de ontwikkeling van de beschikbare middelen gelijke tred houdt met de benodigde lasten op het programma. In 2017 is € 0,4 miljoen aan de begroting toegevoegd.

Wegen
Beleidskader: Gedifferentieerd beheer zoals voorgesteld met het beleidskader ‘Geef ze de (openbare) ruimte’ is niet van toepassing op zulke kapitaalgoederen als grote asfaltwegen. Hier blijft de technisch norm leidend.
Beleidsrealisatie: Van de grote wegen zijn in 2017 de volgende weggedeelten opnieuw geasfalteerd: de Meijhorst 60^e straat, de Streekweg, de Nieuwstadweg, de St. Agnetenweg, de Kanaalstraat, het Keizer Traianusplein, de Professor Molkenboerstraat, de Professor Bellefroidstraat en een deel van het Spijkerhofplein.
De Graafseweg is tussen het Keizer Karelplein en de Rozenstraat heringericht om de fietsers meer ruimte te geven, waarbij meteen het asfalt vervangen werd. Daarnaast zijn ook de Tweede Oude Heselaan en de Stijn Buijsstraat gereconstrueerd (fase 2), is de Oude Molenweg heringericht tot een fietsstraat en is ook door Kinderdorp Neerbosch een fietsroute aangelegd richting Beuningen. Ook is de Slotemaker de Bruïneweg gereconstrueerd (HOV-route).
In de wijk Wolfskuil zijn de Korhoenstraat, Fuutstraat, Bosduifstraat, Pluvierstraat, Patrijsstraat en Roerdompstraat opgeknapt. Onder andere vanwege milieudoelstellingen wordt de riolering waar mogelijk  toegepast met hemelwater infiltratie en wordt het oude asfalt in woonstraten vervangen door gebakken klinkers. Wanneer we straten en wegen herinirichten en opknappen, houden we meteen rekening met de normen van Handboek Nijmegen toegankelijk.
De projecten  Daalseweg fase II, Hengstdalseweg en Malderburchtstraat zijn volop in voorbereiding en worden in de loop van 2018 uitgevoerd. Dit doen we samen met bewoners. In samenwerking met woningcorporaties worden buurten opgeknapt, zoals de Kolpingbuurt, de Spoorbuurt, Broersveld en Willemskwartier. Ook wordt in 2018 van 7 woonstraten het oude asfalt vervangen door klinkers.
Financiële realisatie: Het onderhoud van wegen en civiele kunstwerken is begroot in het programma Openbare Ruimte. In 2017 werd € 7,9 miljoen besteed aan onderhoud en vervanging van verhardingen en civiele kunstwerken.

Openbare verlichting
Beleidskader: Zicht op licht (2011-2020). In deze beleidsnota staat een duidelijk kader voor de openbare verlichting in de komende jaren, met aandacht voor de balans tussen veiligheid, beeldkwaliteit, duurzaamheid, burgertevredenheid en kosten. Het doel van de maatregelen is een zo laag mogelijk energieverbruik van de openbare verlichting, zonder in te leveren op verkeersveiligheid en sociale veiligheid. Zo wordt bij nieuwe ontwikkelingen alleen nog laag energetische verlichting zoals LED  toegepast, passen we in kwetsbare gebieden ‘licht op maat’ toe en experimenteren we met reflecterend asfalt. Het kabelnet voor openbare verlichting heeft een onderhoudsachterstand. Deze achterstand wordt de komende 30 jaar weggewerkt door 12 km kabel per jaar te vervangen.
Beleidsrealisatie: In het kader van het nieuwe beleidsplan vervangen we steeds meer verlichting in de stad door LED verlichting. Er is LED verlichting aangebracht in een 2^e deel van Malvert, een deel van Hatert. Ook in de Hatertsehei is veel verlichting vervangen door LED. De slechtste stukken kabelnet werden al in 2016 vervangen. Vanaf nu vervangen we stapsgewijs de volledige verlichtingsinstallaties met inbegrip van kabels, masten en armaturen. Dit is efficiënter en bespaart kosten op termijn. In 2017 is 10 km kabel vervangen en iets minder masten en armaturen dan voorgaande jaren.
Financiële realisatie: In totaal is voor € 1,7 mln besteed aan onderhoud en vervanging voor openbare verlichting in 2017.

Gemeentelijke watertaken
Beleidskader: Met het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen 2017-2023 (GRP 2017-2023) hebben we 2016 het beleid voor de gemeentelijke watertaken voor afvalwater, hemelwater en grondwater vastgesteld.  Het combineert doelmatig beheer met duurzame ontwikkeling. Doelmatig beheer is gericht op het in stand houden van de benodigde infrastructuur tegen aanvaardbare risico’s en met acceptabele kosten. Duurzame ontwikkeling is gericht op de veranderingen in het klimaat door te anticiperen op de gevolgen van heviger neerslag, langere droogte en extremere hitte. Het grijpt daarmee terug op het  waterplan 2001. Dit plan geeft vanuit een visie op de lange termijn (50 jaar) een beschrijving van het totale waterbeleid voor de middellange termijn (15 jaar). Het waterbeleid is nu geïntegreerd in het nieuwe rioleringsplan 2017-2023.
Beleidsrealisatie: Een maat voor de kwaliteit van het riool is de resterende levensduur ervan. De restlevensduur bedroeg eind 2016: 49,103 jaar. Op basis van de in 2017 uitgevoerde rioolinspecties en onderhoudsmaatregelen bedraagt deze indicator nu eind 2017: 48,717 jaar. We concluderen dat de restlevensduur licht gedaald is. Het streven is om de gemiddelde restlevensduur, gemeten over meerdere jaren, niet te laten dalen. Lichte schommelingen in de restlevensduur zijn het gevolg van de wijze van berekenen. Beschouwd over meerdere jaren is de restlevensduur vrijwel stabiel.
Voor de volledigheid: gemiddelde restlevensduur is bijna 50 jaar, terwijl de gemiddelde ouderdom circa 40 jaar is. De gemiddelde levensverwachting van de riolen is daarmee momenteel bijna 90 jaar.
Financiële realisatie: Het beheer en onderhoud van ons rioolstelsel is begroot in het programma Openbare ruimte. In 2017 besteedden wij aan onze gemeentelijke watertaken € 6,2 miljoen.

Groen
Beleidskader: De Groene Draad (2007), Handboek Stadsbomen (2009), 'Geef ze de (openbare) ruimte'(2013).
Diverse vigerende bosbeheer visiedocumenten (Het Mariënbos, Westermeerwijk/De Vier Perken, Driehuizen)
Beleidsrealisatie:  In 2015 is gestart met de  inhoudelijke uitwerking van de beleidsnota 'Geef ze de (openbare) ruimte' waarbij het Marikenniveau is vastgesteld.  Het dagelijkse beheer en onderhoud van het groen in de stad wordt op basis daarvan planmatig uitgevoerd. Voor het onderhoud van bomen en bosplantsoenen is de technische norm leidend, vanwege de fysieke en sociale veiligheid. Het periodiek keuren en onderhoud van de bomen verloopt volgens planning en ligt op schema. Een nieuw bomenbestek is opgesteld. Hierin is duurzaamheid een belangrijk gunningscriteria. Het nieuwe contract heeft een looptijd van 4 jaar, met twee keer de mogelijkheid van een verlenging met 4 jaar. En dergelijke contractduur maakt het mogelijk om langdurig een goede samenwerking op te bouwen.
Binnen groenplan Dukenburg zijn een aantal projecten opgestart. Dit zijn onder andere het versterken van de oude coniferenlaan aan het Dukenburgerpad en de taxus-laan aan de Oude Dukenburgseweg.
Het beheerplan voor park Staddijk wordt vernieuwd. De wandelroute in het bos ‘De Vier Perken’ is geheel gerenoveerd met gelden vanuit Groen Verbindt. Op diverse plaatsen in de stad is de boomstructuur aangevuld. In de stad zijn ook in 2017 veel zieke kastanjebomen vervangen namelijk aan de Emmalaan, Prinsenlaan en de Huygensweg. Ook voor de toekomst is de ziekte van deze bomen een zorg voor beheer en het brengt extra kosten met zich mee. Het rapport voor extra beheermaatregelen in twee van de drie monumentale parken, Kronenburgerpark en Brakkenstein, is afgerond en de maatregelen zijn grotendeels uitgevoerd . Voor Park Brakkenstein is een planontwerp gemaakt dat het park toekomstgerichter gaat maken. Dit ontwerp zal in delen worden uitgevoerd afhankelijk van de mogelijkheden binnen cultuurhistorie, archeologie, evenementen en niet gesprongen explosieven.  De voorgestelde maatregelen worden deels bekostigd vanuit de door het Rijk verstrekte BRIM-subsidie voor onderzoek en uitvoering van rijksmonumenten.
De schapenbegrazing op diverse locaties is goed ontvangen en zal na evaluatie worden verlengd. Het populierenbos aan de Streekweg is verjongd en aangeplant met diverse en inheemse soorten ten behoeve van de das. In 2017 heeft de campagne Groen Verbindt een vervolg gekregen, waarbij diverse groene projecten zijn uitgevoerd, zoals het realiseren van ‘bijenlinten’ in Nijmegen Noord en het planten van bloembollen in het Goffertpark.
Financiële realisatie: Het dagelijks onderhoud van het groen is begroot in het programma Openbare Ruimte. In 2016 is hieraan € 6,9 miljoen besteed.